Energie

In juni 2019 presenteerde het kabinet het landelijke Klimaatakkoord. Hiermee geeft Nederland
invulling aan de afspraken van het Klimaatverdrag van Parijs. Daarin is afgesproken dat de CO₂uitstoot in 2030 wereldwijd met 49 procent is verminderd. Uiteindelijk willen de landen in de Europese Unie die het akkoord hebben ondertekend in 2050 klimaatneutraal zijn. Dit houdt in dat we geen activiteiten meer ondernemen die bijdragen aan de verdere opwarming van de aarde door de uitstoot van broeikasgassen.

In het Nationale Klimaatakkoord zijn maatregelen opgenomen met betrekking tot de gebouwde omgeving, mobiliteit, elektriciteit, landbouw en landgebruik.

Boxtel werkt mee aan de Regionale Energiestrategie. Samen met andere gemeenten in Noordoost-Brabant werken we uit hoeveel duurzame energie we als regio gaan opwekken en waar en wanneer dit gaat gebeuren. Zo willen we duurzaam aan onze toekomstige elektriciteits- en warmtevraag kunnen voldoen. Lees meer informatie op de website Energiewerkplaats Brabant.

Waarom een regionale energiestrategie?

Op 28 juni 2019 publiceerde het kabinet het Klimaatakkoord: de Nederlandse uitwerking van de internationale klimaatafspraken van Parijs (2015). We gaan met elkaar de CO₂-uitstoot sterk verminderen: in 2030 met de helft ten opzichte van 1990. Kijk voor meer informatie over het Klimaatakkoord op de website van de Rijksoverheid.

Eén van de afspraken is dat 30 energieregio’s in Nederland onderzoeken waar en hoe het best duurzame elektriciteit op land (wind en zon) opgewekt kan worden. Maar ook welke warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Waar is ruimte en hoeveel? Zijn de plekken maatschappelijk gezien acceptabel en financieel haalbaar?

Stand van zaken RES NOB

Binnen de Regionale Energie Strategie Noordoost-Brabant (RES NOB)is gezamenlijk afgesproken om te zorgen voor in totaal 1,6 TWh opwek van hernieuwbare elektriciteit. De gemeente Boxtel heeft zich verplicht om 0,08 TWh op te wekken in 2030 door zon op dak en zon en wind op land. Daarnaast moet in 2030 11% bespaard zijn op elektriciteit en aardgas ten opzichte van 2017.

Die voortgang wordt jaarlijks bijgehouden en nu blijkt dat op basis wat nu gerealiseerd is in de regio er maximaal 0,7 tot 1,1 TWh wordt opgewekt. Die opwek blijft achter omdat nog niet alle gemeenten zoekgebieden voor zon en wind op land hebben aangewezen. Ook door transportschaarste kunnen grootschalige zon en wind projecten op land niet aangesloten worden. En omdat er nog de tijd is tot 2025 om vergunningen te verlenen voor zon en wind op land gaan de gemeenten in de regio de komende tijd onderzoeken en bespreken hoe we regionaal de opwek opgave tijdig gaan realiseren.

De gemeente Boxtel gaat, ondanks de opgetreden transportschaarste onderzoeken hoe we energie kunnen opwekken zonder belasting van het netwerk door een betere afstemming van vraag en aanbod (door tijdelijke opslag, directe lijnen naar grote stroomafnemers, omzetting in waterstof enz.).
Door de elektrificatie (meer verbruik door o.a. warmtepompen en elektrische mobiliteit) wordt er meer elektriciteit verbruikt waardoor het besparingsdoel van 11% elektriciteit waarschijnlijk niet gehaald wordt. Door deze elektrificatie wordt het besparingsdoel voor aardgas waarschijnlijk ruimschoots gehaald. Omdat het aardgasverbruik meer energie bevat dan het elektriciteitsgebruik wordt die besparingsdoelstelling van 11% op elektriciteit en aardgas waarschijnlijk wel gehaald. Wil je meer informatie hebben over wat de RES NOB in de praktijk inhoudt? Bekijk de video met uitleg. 

De strijd aangaan met transportschaarste: hoe doe je dat? Lees meer informatie over hoe we omgaan met het stroomslot in Brabant in de afname en teruglevering van elektriciteit voor grootverbruikers.

Heb je nog vragen over transportschaarste? Lees de veelgestelde vragen en antwoorden.

Met het verwarmen van jouw huis, het warm water gebruik en koken op gas met aardgas stoot je CO2 uit. De Rijksoverheid wil dat wij in Nederland in 2050 vrijwel geen CO2 meer in de lucht uitstoten. Dit is nodig om klimaatverandering tegen te gaan. Om de CO₂-uitstoot terug te dringen zijn afspraken gemaakt. De gemeenten zijn aan zet in het verduurzamen en aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving (woningen, bedrijven en maatschappelijk vastgoed). Daarvoor heeft de gemeenteraad eind 2021 de transitievisie warmte vastgesteld. Bekijk de stukken onder agendapunt 8.

Energie is misschien wel meer dan ooit een relevant thema. Iedereen merkt dat de prijs van aardgas stijgt. Veel mensen schrikken van hun energierekening. Het is nu extra belangrijk dat iedere bewoner,
ondernemer en vereniging gaat besparen op aardgas. In Boxtel hebben we de ambitie om zo snel mogelijk energieneutraal te zijn. Dat betekent dat we uiteindelijk geen aardgas meer gebruiken en alle gebruikte energie duurzaam is opgewekt. De weg naar een samenleving zonder aardgas noemen we de ‘Warmtetransitie’. In het kader van de warmtetransitie heeft de gemeente een uitvoeringsagenda Warmtetransitie opgesteld. Een agenda met plannen over hoe we de komende jaren als gemeente samen met inwoners, bedrijven en verenigingen aardgas gaan besparen en duurzame warmte gaan opwekken. Binnenkort worden de plannen definitief gemaakt. Bekijk de uitvoeringsagenda.

Bekijk de Duurzaamheidsagenda 2022 - 2026.
Met deze Duurzaamheidsagenda 2022 – 2026 geven we een overzicht van de trajecten en projecten waar we de komende jaren op inzetten. We hanteren bij de vertaling van de Duurzaamheidsvisie 2030 naar een concrete agenda voor 2022 – 2026 de volgende uitgangpunten:

• De basisuitgangspunten blijven hetzelfde;
• Aandacht voor duurzaamheid is niet meer vrijblijvend;
• Communicatie en participatie zijn onze belangrijkste instrumenten;
• Focussen op de meest urgente duurzaamheidsthema’s:
  • Energietransitie: besparen en naar aardgasvrij;
  • Energietransitie: grootschalige opwek van duurzame elektriciteit;
  • Klimaatadaptatie, groen en biodiversiteit;
  • Circulair en lokaal.
• We hanteren duurzaamheid als rode draad bij alles wat we doen;
• We bieden ruimte aan innovatie.

De gemeente voert de Duurzaamheidsagenda niet alleen uit, we werken samen met inwoners, bedrijven en organisaties in Boxtel en daarbuiten. In de agenda beschrijven we hoe we de samenwerking organiseren en welke rol we als gemeente daarin spelen.  

In de vergadering van september 2020 ging de gemeenteraad akkoord met de visie zon- en windenergie Boxtel. Zonne-energie en windenergie zijn twee mooie vormen van groene, fossielvrije energie die we met zijn allen steeds meer gaan gebruiken. Om onze ambitie voor een duurzaam Boxtel waar te maken is het belangrijk om een visie op te stellen voor zonneparken en windmolens. 

In de visie wordt afgewogen welke locaties binnen de gemeente geschikt zijn gelet op aspecten van onder andere zorgvuldig ruimtegebruik en ruimtelijke kwaliteit. In de visie worden geen concrete locaties aangewezen, maar worden bepaalde gebieden uitgesloten voor grootschalige opwek via zon en wind. Deze uitsluiting wordt grotendeels bepaald door wet- en regelgeving, zoals het uitsluiten van het Natuurnetwerk Brabant (NNB). Daarnaast staan hierin kaders over de locatiekeuze, participatie en lokaal eigendom. 

Natuurlijk zijn er naast zon en wind nog andere vormen van energie en warmte die we in kunnen zetten, zoals waterkracht en geothermie. Deze mogelijkheden worden ook bekeken. Bekijk de visie en de bijlagen onder agendapunt 9. Lees ook de toelichting waardering initiatieven.

In juni 2022 is het besluit genomen om Firan - een innovatieve dochtermaatschappij van Alliander - opdracht te geven onderzoek te doen naar de mogelijkheden van een energiehub. Dit onderzoek gaat het komend half jaar plaatsvinden op Ladonk. Firan gaat onderzoek doen naar hoeveel opwek mogelijk is zonder belasting van het elektriciteitsnetwerk, door tijdelijke opslag, directe lijnen en de sturing van vraag en aanbod. Wethouder Van Laarhoven: “Ik heb hoge verwachtingen van deze innovatieve pilot die mogelijk een gedeeltelijke oplossing biedt voor de transportschaarste in Boxtel.”

In de gemeente Boxtel was al sprake van transportschaarste in de teruglevering. Sinds 9 juni 2022 is er in heel Brabant sprake van transportschaartse in zowel de teruglevering als de afname. Volgens de investeringsplannen van Enexis en Tennet is er pas in 2030/2031 voldoende capaciteit beschikbaar om grootschalige opwek van hernieuwbare elektriciteit aan te kunnen sluiten. Dit houdt in dat op dit moment onder meer de tender voor 50 hectare zonneparken en projecten voor grootschalig zon op dak niet aangesloten kunnen worden, maar zijn ook geen grootverbruiker aansluitingen meer mogelijk voor nieuwe bedrijven. Om te voldoen aan de RES-opgave en de ambitie om zo snel mogelijk energieneutraal te zijn, gaat de gemeente onderzoeken of via een energiehub en Energie Handels Platform er mogelijkheden zijn om een oplossing voor de transportschaarste te vinden.

Een energiehub is een slim netwerk, waarin lokaal opgewekte energie wanneer nodig tijdelijk wordt opgeslagen en vervolgens direct wordt geleverd aan lokale grootverbruikers. Firan gaat een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren voor zo’n energiehub en gaat hiervoor grote energiegebruikers en opwekkers inventariseren en benaderen. Het bedrijf start hiervoor op bedrijventerrein Ladonk, omdat daar zowel gebruik als opwek op korte afstand bij elkaar zit en mogelijk direct met elkaar te verbinden is. Hiermee kan dan gewerkt worden aan de totstandkoming van een lokaal energienetwerk.

Een vervolg van het onderzoek van Firan en haar voorstellen over de technische oplossingen kan een energiehandelsplatform zijn. Dat wordt een netwerk waarin opwekkers hun energie aanbieden via het handelsplatform zonder tussenkomst van Enexis, waardoor er voor zowel de opwekker als de gebruiker een betere prijs gerealiseerd kan worden. Ook inwoners kunnen via dit handelsplatform energie afnemen. Via deelname aan het Interregproject VlaNed Energie Handels Platform gaat gemeente Boxtel de mogelijkheden van zo’n platform verkennen in combinatie met de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek naar de energiehub.

De opdracht voor het onderzoek naar een energiehub en Energie Handels Platform is technisch van aard en is een belangrijke stap bij het ontwikkelen van één of meerdere lokale energienetwerken. Gemeente Boxtel zoekt samen met de markt naar oplossingen. Met deze oplossingen hoopt de gemeente ondanks de transportschaarste een zo groot mogelijk deel van de opwekverplichting in de RES en de ambitie om zo snel mogelijke energieneutraal te realiseren.